Kafedramız 27 may 2021-ci il tarixində "Neft-qaz avadanlığı" və "Mühəndis və kompüter qrafikası" kafedraları birləşdirildi, "Sənaye maşınları" kafedrası adlandırıldı.
"Neft-qaz avadanlığı" kafedrası haqqında
Keçən əsrin 30-cu illərində qazma işlərinin miqyaslarının genişləndirilməsinin və neft quyuları istismarı effektivliyinin yüksəldilməsinin zəruruiliyilə əlaqədar olaraq neft sənayesinin qarşısında Sovet İttifaqı neft rayonlarının yeni təkmilləşdirilmiş texnika ilə təchizatı üzrə məsələ qoyulmuşdur. Konstruktorların və maşınqayıranların qarşısında məsuliyyətli məsələ qoyulmuşdur. Yeni texnikanın əsasında qazma və neftin hasil edilməsinin texnikasının yenidən konstruksiya edilməsini təmin edən avadanlıq yaratmaq.
Neft mədən texnikasının inkişaf etdirilməsi üçün ixtisası artırılmış mühəndis mexanikləri tələb olunmuşdurlar. Bununla əlaqədar olaraq institutda 1936-cı ilin fevralında Mexanika fakültəsində ölkədəki birincilərdən biri olan xüsusi “Neft-mədən maşınqayırması” kafedrası yaradılıb, daha sonralar onu “Neft-mədən mexanikası, maşınları və mexanizmləri” adlandırdılar.
Əvvəlcə bu kafedra ilə “Qazma maşınları və mexanizmləri” və “Neft quyularının istismarı üçün maşınlar və mexanizmlər” kursları üzrə dərslər, kurs və diplom layihələri aparıldı. 1940-cı ildə kafedra fənnləri sırasına “Təmir-montaj işi” kursu daxil edildi.
Kadrların hazırlanması ilə yanaşı, kafedra həmin illərdə neft-mədən avadanlığının hesabatlarının nəzəriyyəsi və metodikasının işlənməsi sahəsində böyül elmi tədqiqat işini və bu avadanlığın mədən şəraitlərində işinin tədqiqatlarını apardı.
Müharibəqabağı illərdə R.İ.Şişenkonun rəhbərliyi altında kafedra mancanaq dəzgahları üçün hidravlik dinamometr işlədi. Müharibədən sonrakı illərdə professor S.V.Yurkevskinin rəhbərliyi altında pistonlu kompressorların işinin nəzəriyyəsinin yaradılması sahəsində tədqiqatlar qurtardılar, bunlarda imkan verdilər neft sənayesi üçün yüksək təzyiqli kompressorların təkmilləşdirilmiş konstruksiyalarını yaradasan, həm də quyuların qazılma vaxtını xeyli çox ixtisar edən fırlanma qazıması üçün böyük dəyanətli təkmilləşdirilmiş baltaların yaradılmasının və onun işinin nəzəriyyəsinin işlənməsi sahəsində tədqiqatlar aparılmışdır.
Kafedranın yaradılmasıandan sonra birinci illərdə onun ştatında üç dosent S.V.Yurkeviskiy, İ.A.Tarayev və M.S.Skvirskiy olmuşdur. Növbəti illərdə kafedrada artıq bir professor R.A.İbatulov var idi, hansı 1962-ci ilədək kafedraya rəhbərlik etmişdir, dosentlər vəzifələrində isə müəllimlik işini həm də A.Q.Məmmədzadə, M.Q.Ağayev, V.Q.Şərifov, R.A.Bədəlov, O.A.Orucov və başqaları aparmağa başladılar.
1962-ci ildə kafedrada səyyar qazma aqreqatlarının tədqiqi üzrə sahə elmi-tədqiqat laboratoriyası yaradıldı, hansı ki o ildə 1967-ci ildə o, neft mədən avadanlığının tədqiqi üzrə sahə elmi-tədqiqat laboratoriyası adlandırıldı. Sahə laboratoriyasında kafedranın mühəndis texniki işçilərilə təsərrüfat müqaviləsi əsasında elmi tədqiqat və layihə konstruktor işləri apardılat, özü də neft mədən avadanlığının yardılması və təkmilləşdirilməsi üzrə elə müəssisələrlə necə “Bakı fəhləsi” maşınqayırma zavodu, AzMAŞNİ, İşimbay Neft maşınqayırma zavodu və s. sahə laboratoriyasının müxtəlif illərdə texniki elmlər namizədləri Ramazanov R.A., Əsgərov M.M., Əmirov R.F. olmuşdular.
Prof. K.S.Əliverdizadənin kafedra ilə rəhbərliyi illərində kafedranın tədris laboratoriyası neftmədən avadanlıqlarının natural nümunələrilə dolmağa başladı. Xüsusilə, tədris-inzibati binanın həyətində D.Əliyeva küçəsi üzrə yerləşmiş işləyən qazma qurğusu bütün avadanlığı ilə qurulmuşdur. Bu qurğu texniki xidmət avadanlığından tamamilə sıradan çıxmışdı, ona görə o, tam demontaj edildi.
Prof. K.S. Əliverdizadənin rəhbərliyi illərində fasiləsiz sürətdə tələbələr və müəllimlər üçün respublikanın neft müəssisələrinə ekskursiyalar təşkil edilmişdir, belələrinə necə məsələn, “Neft daşları”, 15-kilometrli saatlı qazma kompleksinə dəniz üzən qazma qurğusuna və s. Həm də kafedranın nailiyyətlərinin müzeyi yaradılmışdı, hansında kafedra əməkdaşlarının elmi əsərləri, ixtiraları, monoqrafiyaları, tədris vəsaitləri, əlaçı tələbələrin nümunəvi diplom işləri, keçirilmiş ekskursiyalar haqqında fotomontajlar.
Kafedranın professor-müəllim heyətinin bilik səviyyəsi o qədər yüksək olmuşdur ki, onlardan bəziləri xarici ölkələrə göndərilmişdilər, məsələn Əlcəzairə bizim ixtisaslar üzrə dərs demək üçün, digərləri necə müasir işlənmələrin müəllifləri beynəlxalq və ittifaq əhəmiyyətli sərgilərdə iştirak etmişdirlər.
Bu illərdə kafedrada dosentlərin sayı artır (L.İ.Veçxayzvı, M.A.Vahidov, Z.N.Levitskiy, X.D.Ömərov və s.) və professorların sayı A.X.Canəhmədov, A.A,İbrahimov, Azərbaycan E.A. müxbir üzvü prof. R.A.Bədəlov olmuşdur.
2000-ci ilə fənnləri tədris edənlərin sayı artmışdır. Elə fənnlər əlavə olunmuşdurlar necə “Neftmədən avadanlığının təmiri və montajı”,“Dəniz mədənlərinin texnikası”, Tribologiyanın əsasları”, Kompressor maşınları və stansiyaları”, “Quyuların təmiri və bərpası”, “Neftmədən avadanlığının hesabı və konstruksiyalanması” və s.
2002-ci ildə “Kimyəvi istehsalın maşınları və aparatları kafedrası ilə birləşməsilə əlaqədar olaraq 2016-cı ilədək vaxt dövrünün ərzində “Neftin və qazın istehsalı və emalı texnikası” kafedrası adlandırıldı. Fənnlərin sayı bakalavriat səviyyəsində və magistratura səviyyəsində çox oldu. Belə fənnlər necə “Yüksək təzyiq aparatları”, “Zavod avadanlığı” “Kimyəvi reaktorlar” və s. əlavə oldular.
2016-cı ildə kafedra “Neftqaz avadanlığı” adlandırıldı. Hal-hazırda kafedra müdiri vəzifəsini dosent Aslanov C.N. icra edir. Professor vəzifəsində Həbibov İ.Ə., Məmmədova M.A., dosent vəzifəsində Q.A.Mamedov , Ə.S.Əhmədov, R.X.Məlikov , Z.E.Eyvazova, M.N.Bağırova, L.S.Hacıyeva, Z.S.Hüseynli, V.Ş.Hüseynova, Abasova S.M., assistent vəzifəsində t.e.n. Abbasov N.M., Qasımova S.A., Süleymanova A.C.,Sadıqova T.Y., Xankişiyeva T.Ü., Abıyeva Z.H., Zeynalov N.Ə., Feyziyeva G.E., tədris ustası Əliyeva L.N. işləyir.
Kafedranın professor-müəllim tərkibi hər il dövlət büdcəli elmi-tədqiqat işlərində iştirak edirlər, özüdə neftmədən avadanlığının tədqiqi üzrə istismar pakerləri, ştanqlı nasos quyularının intiqalları, fontan armaturunun elementləri, neftin emalı üçün avadanlıq və s.
